Ο Μιχάλης Νικολινάκος ήταν ζωγραφος και ηθοποιος ..
F U G A
Tο Φρέαρ με τις φόρμιγγες
και τα σκίτσα του Μιχάλη Νικολινάκου
Εδώ κι ένα χρόνο ασχολούμαι με το αρχείο του Μιχάλη Νικολινάκου για την ανάδειξη του έργου του. Ήταν ζωγράφος, σκιτσογράφος και ηθοποιός. Για να τον θυμίσω: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΙΝΟΥ. Αγωνίστηκε στην Αντίσταση από το μετερίζι του, με όπλο τις δεξιότητες που διέθετε κι είχε επιστρατεύσει με ψυχή για την πατρίδα. Ο θάνατος πάντα παραμόνευε στη γωνία.
Παράλληλα με την ανάγνωση του αρχείου του, έκρινα σκόπιμο, να έρθω σε επαφή με πρόσωπα κοντινά του στη ζωή και στην τέχνη. Ένα απ’ αυτά ήταν κι ο Ποιητής Έκτορας Κακναβάτος. Μόνο από το τηλέφωνο ήταν οι κουβέντες μας για τον Μιχάλη, όπως τον αποκαλούσε, αφού ήταν συναγωνιστές και φίλοι αδελφικοί. Μαζί στην αντίσταση.
Μιλώντας με τον ποιητή και για να τον τιμήσω του είπα ποιους στίχους του πρωτοδιάβασα το 1978, ήταν από την ποιητική συλλογή του «ΔΙΑΣΠΟΡΑ * Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ» και το ποίημα «ΜΙΑ ΚΟΡΥΦΟΓΡΑΜΜΗ»:
Τι ξέρεις εσύ πουνέντη της χθεσινής πορείας
που στις αποσκευές σου πήρες
και το θυρεό του φεουδάρχη Ιούνη
και μια χούφτα χαμομήλι από τους γαλαξίες;
Του επεσήμανα ότι ο φεουδάρχης Ιούνης σαν έκφραση με είχε εντυπωσιάσει. Χάρηκε.
Καταγράφω, λοιπόν, κάποιες εξηγήσεις που πήρα στα ερωτήματα που έθεσα στον Ποιητή.
Με σεβασμό και προς τον ποιητή και τον Μιχάλη Νικολινάκο θα δώσω τις πληροφορίες για γνωστά θέματα, περισσότερο σαν καταγραφές για τεκμηρίωση, παρά σαν γνώμες ή απόψεις του Ποιητή. Οι απόψεις του για τον Μιχάλη θα λέγονταν από κοντά για να έχει άμεση εικόνα, πως θα ήταν τα λεγόμενα του καταγεγραμμένα.
Το πρώτο που μου ανέφερε ήταν ότι μαζί ανέβαιναν ψηλά, αναρριχόμενοι στις κολόνες, και κολλούσαν τις αφίσες, που έκανε ο Μιχάλης, εναντίον του κατακτητή, τις νύχτες της μαύρης εκείνης εποχής. Ή έγραφαν ψηλά στους τοίχους αντιναζιστικά συνθήματα με μπογιά για να μην προλαβαίνει ο κατακτητής σύντομα το πρωί να τα σβήσει, πατώντας ο ένας στους ώμους του άλλου.
Η επόμενη ερώτησή μου ήταν για το Μπλόκο της Κοκκινιάς. Εκεί αναζητούσαν οι Γερμανοί τον Μιχάλη με την φωτογραφία του, αφού ήταν ήδη επικηρυγμένος για την δράση του εναντίον τους. Γνώριζα ότι κατέβηκε στον πάτο ξεροπήγαδου που βρισκόταν, εκεί που είναι σήμερα το Κρατικό Νίκαιας. Το πηγάδι που κατέβηκε ο Μιχάλης μου ανέφερε ότι το είχε βρει ο ίδιος. Οι άνθρωποι που είχαν το πηγάδι στην αυλή τους ήταν δική του οικογένεια. Μου είπε χαρακτηριστικά: Φαντάζεστε ένας προδότης να υποδείκνυε το σημείο και να έριχναν μέσα στο πηγάδι μια χειροβομβίδα;
Και τέλος ήταν η ερώτηση για τα σκίτσα, που είδα στο αρχείο του Μιχάλη: το δικό του και του Δημήτρη Παπαδίτσα, κι αυτός ήταν ένας από την παρέα.
Όπως είχε εξηγήσει και στην Εκπομπή «Εποχές και Συγγραφείς» της Ελληνικής Τηλεόρασης αφιερωμένη σ’ αυτόν, τα σκίτσα έγιναν για τις πρώτες συλλογές: FUGA και το Φρέαρ με τις φόρμιγγες (του Δημήτρη Παπαδίτσα). Εκδόθηκαν το 1943. Το πρόσθετο που ανέφερε ήταν ότι επειδή δεν είχαν τυπωθεί τα σκίτσα τα κόλλησαν μόνοι τους, όταν πήραν τα βιβλία από το τυπογραφείο του Ταρουσόπουλου.
Τα σκίτσα που δημοσιεύονται υπάρχουν στο αρχείο και παραχωρούνται από τον Νίκο Νικολινάκο για δημοσίευση.
Γιάννης Χρυσανθόπουλος
Υ. Γ. Δυστυχώς ο Έκτορας Κακναβάτος έφυγε κι αυτός από τη ζωή και δεν κατάφερα να τον ανταμώσω, παρ’ ότι το είχε δεχτεί με χαρά, να μου πει λίγα λόγια για τον φίλο του. Τα λεγόμενά του θα ήταν σημαντικά μέσα στη θολούρα και την κατάθλιψη που έχει επικαθήσει στην ατμόσφαιρα του Δημόσιου Βίου μας. Έστω … για κάποιους λίγους. Υπάρχουν άνθρωποι που εκτιμούν το ήθος και την καθαρή ψυχή των ανθρώπων αυτής της άλλης σκληρής εποχής, αλλά Ανθρώπων.
Σχετικές καταχωρήσεις
